Chỉ báo Stochastic là gì? Hướng dẫn dùng chỉ báo Stochastic

Trong nhóm indicator động lượng, chúng ta thường nghe thấy những cái tên phổ biến như RSI, MACD, Stochastic… Đây là những indicator được nhà đầu tư áp dụng để xác định xu thế và đo lường tốc độ di chuyển của giá. Trong bài viết này, Timhieuforex.com sẽ chia sẻ đến bạn chi tiết tín hiệu về indicator Stochastic. Nếu bạn muốn biết Stochastic là gì, cách áp dụng indicator Stochastic như thế nào, thì đừng bỏ qua bài viết này nhé.

Stochastic là một indicator phổ biến trong phân tích kỹ thuật và được sử dụng để đo lường độ mạnh yếu của một xu hướng thị trường. Indicator này là một trong những công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư cảnh báo về sự thay đổi của giá và xác định điểm vào và ra khỏi thị trường.

Cách sử dụng Stochastic là khá đơn giản. Nó cho phép bạn xác định được điểm vào và ra khỏi thị trường dựa trên sự chuyển động của giá. Khi giá càng tăng, Stochastic càng hiển thị sự mạnh mẽ của xu hướng tăng giá. Ngược lại, khi giá càng giảm, Stochastic sẽ hiển thị sự yếu của xu hướng giảm giá.

Để sử dụng Stochastic, bạn cần xác định hai giá trị: K và D. K là giá trị hiện tại của giá tại thời điểm đó, còn D là giá trị trung bình của K trong một khoảng thời gian nhất định. Khi K vượt qua D từ dưới lên, điều đó có nghĩa là xu hướng tăng giá đang mạnh mẽ và bạn có thể mở một vị thế mua.

Stochastic là gì?

Indicator Stochastic hay Stochastic Oscillator là indicator dao động ngẫu nhiên, dùng để so sánh mức giá đóng cửa với phạm vi giá trong một khoảng thời gian cố định (thường là 14 phiên giao dịch). Indicator Stochastic giúp nhà đầu tư xác định động lượng giá và đo lường cường độ của xu thế đang diễn ra.

Stochastic được tạo ra bởi tiến sĩ George Lane vào những năm 1950. Theo ông, động lượng luôn thay đổi trước hành động giá. Trong một xu thế tăng, giá thường dao động lên bên trên của biên độ giá. Còn trong xu thế giảm, giá có thường tiến gần xuống biên dưới của biên độ giá.

Đến thời điểm hiện tại, indicator Stochastic đã được áp dụng phổ biến trong thị trường tài chính, trong đó có forex.

Cấu tạo của Stochastic Oscillator là gì?

Indicator Stochastic Oscillator được cấu tạo từ 2 đường dao động đó là %K và % D.

• Đường %K (màu xanh) là đường dao động chính được Lane đặt tên ngẫu nhiên vì khá gần với phạm vi giá đang xét.
• Đường %D (màu cam) là đường trung bình động được tính toán theo SMA3 của đường %K. Do vậy, đường %D sẽ có độ trễ đáng kể so với đường %K.
• Đường biên: Các đường biên mặc định là 20 (đường biên bên dưới) và 80 (đường biên bên trên).

Khi giá vượt qua đường biên 80, chứng minh thị trường đang trong trạng thái quá mua. Còn khi giá vượt qua đường biên 20, thị trường rơi vào quá bán.

Thông thường, đường %K phản ánh giá trị thực của hành động giá. Trong khi đó, đường %D là đường trung bình SMA được tính toán dựa trên dữ liệu của đường %K. Nhà đầu tư thường căn cứ dấu hiệu của đường nhanh (%K) và phân kỳ của đường trung bình chậm (%D) để xác định vùng quá mua, quá bán & thực hiện lệnh.

Công thức tính Stochastic

Để tính toán Stochastic, chúng ta cần xác tính toán: %K, %D dựa trên đỉnh cao nhất, đáy thấp nhất trong chu kỳ phiên giao dịch đang xét, thông thường mà 14 phiên giao dịch (ngày, tháng, năm)

Cụ thể như sau:

• % K = (Giá đóng cửa hiện tại – Đáy thấp nhất trong 14 phiên)/(Đỉnh cao nhất trong 14 phiên – Đáy thấp nhất trong 14 phiên) * 100
• % D = SMA trong 3 phiên giao dịch của % K

Bản chất của indicator Stochastic

Indicator động lượng Stochastic khá thú vị trong việc bám sát sự thay đổi hành động giá và xác định các vùng quá bán, quá mua. Đặc biệt, nếu linh hoạt dùng chung Stochastic với các indicator khác thì hiệu quả đạt được sẽ khá cao. Sau đây là bản chất cần thiết của indicator Stochastic mà nhà đầu tư phải biết được:

Xác định vùng quá mua, quá bán

Dựa trên 2 đường dao động %D và % K của indicator Stochastic, dùng chung với các vùng biên cố định 20, 80, nhà đầu tư có thể xác định được các vùng quá mua, quá bán.

• Nếu Stochastic nằm dưới vùng 20, hành động giá đang trong trạng thái quá bán.
• Nếu Stochastic nằm trên vùng 80, thị trường đang trong trạng thái quá mua.

Xác nhận lại xu thế thị trường

• Trong xu thế tăng, hành động giá có chiều hướng vượt lên trên vùng phạm vi đang xét, thì indicator Stochastic di chuyển hướng lên.
• Trong xu thế giảm, hành động giá có chiều hướng đi xuống so với vùng phạm vi đang xét, indicator Stochastic hướng xuống dưới.

Nhưng, việc đánh giá xu thế theo Stochastic cũng tương tự như RSI, để đạt được hiệu quả khả quan thì vẫn cần phải phối dùng chung với những indicator khác.

Phân kỳ giá và dấu hiệu đảo chiều

Căn cứ theo dấu hiệu phân kỳ giữa đường %D và đường giá, nhà đầu tư có thể xác định các điểm đảo chiều tiềm năng. Đây chắc chắn là ứng dụng mạnh mẽ nhất củ nhóm indicator Oscillator. Dùng chung với các vùng quá mua, quá bán và công cụ phân tích kỹ thuật khác, nhà đầu tư sẽ tìm được của điểm mua bán đảo chiều để đón đầu xu thế mới.

Cách cài đặt indicator Stochastic

Indicator Stochastic cũng tương tự như như các indicator khác, đều có sẵn trên các nền tảng giao dịch nên rất dễ áp dụng. Các bước cài đặt indicator Stochastic trên nền tảng MT4 cụ thể như sau:

• Bước 1: Mở phần mềm MT4 và tiến hành đăng nhập tài khoản.
• Bước 2: Trên thanh công cụ nằm ngang chọn “Insert” => Indicators => Oscillator =>Stochastic Oscillator.
• Bước 3: Cài đặt thông số trong các mục: Parameters, Levels, Scale, Visualization.

• Tại mục Parameters, nhà đầu tư cần cài đặt chu kỳ của các đường % D, %K, Slowing, chọn loại đường trung bình động muốn áp dụng trong Method. Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể linh hoạt chỉnh sửa màu sắc và độ dày mỏng của các đường.
• Nếu nhà đầu tư muốn chỉnh sửa biên trên và biên dưới có thể thiết lập trong mục  “Levels”.
• Nếu nhà đầu tư muốn cài đặt timeframe hiển thị thì cài đặt trong mục Visualization.

• Bước 4: Cuối cùng ấn OK là đã hoàn thành việc cài đặt indicator Stochastic trên biểu đồ giá.

Cách áp dụng indicator Stochastic hiệu quả

Cũng như các indicator động lượng khác, Stochastic sẽ giúp xác định vùng quá mua và quá bán để giao dịch. Nhưng, nếu chỉ áp dụng một mình công cụ này, dấu hiệu sẽ thiếu mạnh mẽ. Vì vậy trong phần dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn cách áp dụng Stochastic dùng chung với các công cụ khác. Chi tiết như sau:

1. Stochastic dùng chung với indicator RSI

Đầu tiên là công thức dùng chung Stochastic với indicator động lượng RSI. Cả hai công cụ này đều có thể xác định vùng quá mua, quá bán, nên sẽ tăng tỉ lệ thành công.

Để thực hiện công thức này, nhà đầu tư cần xác định xu thế đang diễn ra. Mặc dù cả 2 công cụ này đều có thể xác định xu thế, nhưng để chuẩn xác nhà đầu tư nên dùng chung hỗ trợ kháng cự trên timeframe cao hơn. Luôn ưu tiên thực hiện những giao dịch thuận xu thế, Mua trong xu thế tăng và Bán trong xu thế giảm.

Dấu hiệu giao dịch:

• Đối với lệnh Mua: Nhà đầu tư chờ giá hoàn thành đợt giảm điều chỉnh trong xu thế xu hướng tăng. Khi indicator Stochastic và RSI có biểu hiện đi lên từ vùng quá bán, báo hiệu xu hướng tăng.

• Đối với lệnh Bán: Cả 2 indicator Stochastic và RSI đều đi xuống từ vùng quá mua, giá có chiều hướng kết thúc một đợt tăng điều chỉnh trong xu thế giảm.

Thực hiện lệnh Mua/Bán

• Điểm vào lệnh: tại vùng dấu hiệu theo cây nến xanh đối với lệnh Mua và nến đỏ đối với lệnh Bán.
• Điểm cắt lỗ: Áp dụng indicator ATR để tính toán hoặc đặt ngay bên dưới vùng hỗ trợ với lệnh Mua/bên trên vùng kháng cự với lệnh Bán.
• Điểm chốt lời: Theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của nhà đầu tư hoặc theo các mức cần thiết của công cụ Fibonacci Extension.

2. Stochastic dùng chung với đường trendline

Như đã chia sẻ ở trên, dấu hiệu quá mua, quá bán của indicator Stochastic thường bị nhiễu, nên được khuyến cáo áp dụng với các giao dịch thuận xu thế. Việc dùng chung Stochastic Oscillator với đường trendline sẽ giúp gia tăng tỉ lệ thành công khi giao dịch.

• Dấu hiệu Mua: Xu thế hiện tại là xu thế tăng và xu hướng tăng vẫn còn mạnh. Tiếp theo, vẽ thêm một đường trendline tăng và chờ giá pullback trở lại chạm vào đường trendline đó. Có nghĩa là, indicator Stochastic đang nằm trong vùng quá bán.
• Dấu hiệu Bán: Xu thế hiện tại là xu thế giảm và xu hướng giảm vẫn còn mạnh. Vẽ thêm một đường trendline giảm và chờ giá điều chỉnh tăng chạm vào đường trendline. Có nghĩa là, indicator Stochastic đang nằm trong vùng quá mua.

• Điểm vào lệnh: Tại cây nến dấu hiệu tăng khi giá chạm trendline đi lên với lệnh Mua và cây nến giảm khi giá chạm trendline đi xuống với lệnh Bán.
• Cắt lỗ: Bên dưới đường trendline với lệnh Mua và trên đường trendline với lệnh Bán
• Chốt lời: Theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của nhà đầu tư, có nghĩa là trùng với các vùng cần thiết của công cụ Fibonacci Extension.

3. Giao dịch căn cứ phân kỳ giữa Stochastic và giá 

Cũng như các indicator động lượng khác, dấu hiệu phân kỳ giữa Stochastic và giá đưa ra dấu hiệu đảo chiều và điểm vào lệnh khá chuẩn xác.

Cụ thể dấu hiệu để tìm kiếm giao dịch như sau:

Dấu hiệu Mua:

Trong một xu thế giảm, nếu xuất hiện dấu hiệu phân kỳ tăng giữa Stochastic và giá: Giá tạo đáy sau thấp hơn đáy trước, nhưng Stochastic lại tạo đáy sau cao hơn đáy trước. Đây là dấu hiệu cho ta biết, giá sắp đảo chiều từ giảm sang tăng. Lúc này nhà đầu tư có thể vào lệnh Mua đảo chiều như sau:

• Điểm vào lệnh: Tại cây nến xanh xác nhận tăng giá hoặc trùng điểm giao nhau giữa đường %K và %D.
• Cắt lỗ tại đáy gần nhất trước khi xuất hiện phân kỳ tăng, chốt lời theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của nhà đầu tư.

Dấu hiệu Bán:

Trong một xu thế tăng, xuất hiện dấu hiệu phân kỳ giảm giữa Stochastic và giá: Giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, nhưng indicator Stochastic lại tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước. Dấu hiệu này cho ta biết xu hướng tăng đã yếu thế, giá chuẩn bị đảo chiều sang giảm. Lúc này nhà đầu tư có thể vào lệnh Bán đón đầu xu thế giảm.

• Điểm vào lệnh: Tại cây nến đỏ xác nhận giảm giá hoặc trùng điểm giao nhau giữa đường %K và %D.
• Cắt lỗ tại đỉnh gần nhất trước khi xuất hiện phân kỳ giảm, chốt lời theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của nhà đầu tư

4. Dùng chung Stochastic với mô hình nến đảo chiều

Công thức giao dịch này có thể áp dụng để bổ sung cho cách giao dịch trên. Nếu tại vùng xảy ra phân kỳ giữa Stochastic và giá, xuất hiện các mô hình nến đảo chiều mạnh thì dấu hiệu đảo chiều sẽ chắc chắn hơn.

Cách thực hiện như sau:

• Dấu hiệu Mua: Trong xu thế giảm, xuất hiện dấu hiệu phân kỳ tăng giữa indicator Stochastic và giá. Có nghĩa là tại đó, xuất hiện mô hình nến đảo chiều tăng như nến Hammer, Inverted Hammer, Doji chuồn chuồn, Bullish Engulfing…..
• Dấu hiệu Bán: Trong xu thế tăng, xuất hiện dấu hiệu phân kỳ giảm giữa indicator Stochastic và giá. Có nghĩa là có sự xác nhận đảo chiều giảm của cây nến đảo chiều như: Hanging man, Shooting star, Doji bia mộ, Bearish Engulfing….

5. Stochastic Oscillator dùng chung với các mô hình giá 

Đây là công thức phổ biến hơn cả, dù ứng dụng cho giao dịch thuận xu thế hay đảo chiều đều hiệu quả. Nhưng, nhà đầu tư đặc biệt lưu ý khi áp dụng Stochastic với mô hình giá trong các giao dịch đảo chiều, nên phân tích trên các timeframe cao. Vì nhiều trường hợp trên timeframe nhỏ, phổ biến xuất hiện các mô hình giá đảo chiều rất đẹp, với mục đích để bẫy các anh em nhà đầu tư có lòng tham “bắt đỉnh, bắt đáy”.

Stochastic và mô hình tiếp theo

• Dấu hiệu Mua: Stochastic đi vào vùng quá bán (<20), có nghĩa là xuất hiện mô hình giá tiếp theo xu thế tăng như: mô hình nêm tăng, cờ đuôi nheo tăng, hình chữ nhật tăng….
• Dấu hiệu Bán: Stochastic đi vào vùng quá mua (>80), có nghĩa là xuất hiện mô hình giá tiếp theo giảm như: cờ đuôi nheo giảm, nêm giảm, tam giác giảm, lá cờ giảm, hình chữ nhật giảm…

Stochastic và mô hình đảo chiều

• Dấu hiệu Mua: Indicator Stochastic tạo dấu hiệu phân kỳ tăng với đường giá. Có nghĩa là tạo khu vực này xuất hiện mô hình giá đảo chiều mạnh mẽ như: vai đầu vai ngược, 2, 3 đáy…
• Dấu hiệu Bán: Indicator Stochastic tạo dấu hiệu phân kỳ giảm với đường giá. Có nghĩa là tạo khu vực này xuất hiện mô hình giá đảo chiều mạnh mẽ như: vai đầu vai thuận, 2, 3 đỉnh…

6. Stochastic dùng chung đường trung bình động MA

Sự dùng chung giữa indicator Stochastic và đường trung bình động MA có lẽ là một sự dùng chung đủ đầy nhất, vừa giúp nhà đầu tư xác định xu thế và tìm điểm vào lệnh. Theo đó, để giao dịch nhà đầu tư sẽ thêm vào biểu đồ đường EMA200.

Trong trường hợp này EMA đóng vai trò như vùng cản cứng để nhà đầu tư tìm kiếm các lệnh thuận theo xu thế. Chu kỳ của EMA có thể linh hoạt giảm để phù hợp với timeframe và công thức giao dịch của nhà đầu tư.

Với cách dùng chung này nhà đầu tư có thể làm như sau:

• Dấu hiệu Mua: Stochastic đi vào vùng quá bán và chạm vào đường EMA200 đi lên, báo hiệu hành động giá chuẩn bị tiếp tục tăng theo xu thế chính.

• Dấu hiệu Bán: Tương tự, indicator Stochastic di chuyển tới khu vực quá mua và phản ứng chạm vào đường kháng cự động EMA200 cho ta biết giá chuẩn bị đảo chiều giảm thuận xu thế.

Ngoài ra, nhà đầu tư có thể thay EMA bằng cụm EMA hoặc SMA giao cắt nhau để vừa có thể xác nhận xu thế và vừa xác nhận dấu hiệu giao dịch.

Một số lưu ý khi áp dụng Stochastic

Dưới đây chắc chắn là một số lưu ý cần thiết cho nhà đầu tư, để việc áp dụng indicator Stochastic trong giao dịch đạt được hiệu quả cao.

• Indicator Stochastic thường đưa ra dấu hiệu chuẩn xác hơn trên timeframe cao và thường bị nhiễu ở những timeframe thấp. Điều này không riêng indicator Stochastic mà mọi indicator đều như vậy. Đơn giản vì, ở timeframe thấp xuất hiện nhiều bẫy giá, dấu hiệu giả, phá vỡ cấu trúc thông thường của xu thế. Mà trên timeframe cao lại ít xảy ra những tình trạng như vậy.
• Mặc dù Stochastic có thể xác định xu thế giá ngắn hạn, nhưng nhà đầu tư vẫn cần thêm các công cụ khác để xác nhận tín hiệu, tránh nhận định phiến diện dẫn đến rủi ro, thua lỗ.
• Stochastic là indicator động lượng, có chiều hướng di chuyển trước hành động giá. Vì thế, đây có thể là một kênh nghiên cứu cho nhà đầu tư để dự báo hướng di chuyển sắp tới của hành động giá.
• Cẩn trọng với các giao dịch đảo chiều ở timeframe thấp. Đặc biệt là những nhà đầu tư mới, có ít kinh nghiệm va chạm thị trường cũng như xác định dấu hiệu để thực hiện lệnh.
• Không nên áp dụng đơn lẻ indicator Stochastic trong việc xác định dấu hiệu và thực hiện lệnh. Để tăng hiệu quả của dấu hiệu, nhà đầu tư bắt buộc phải dùng chung với nhiều công cụ khác. Nếu chỉ căn cứ dấu hiệu của indicator Stochastic để giao dịch thì khá mạo hiểm.

Kết luận

Tương tự như RSI, indicator động lượng Stochastic Oscillator là một indicator tuyệt vời để xác định các vùng quá mua, quá bán và đưa ra các dấu hiệu giao dịch đảo chiều tiềm năng.

Mặc dù được đánh giá khá cao, nhưng anh em cũng đừng quên rằng Stochastic cũng chỉ là một công cụ được tính toán dựa trên mức giá cao nhất, thấp nhất trong một chu kỳ giao dịch. Vì vậy, không có gì đảm bảo rằng mọi dấu hiệu Stochastic đưa ra đều chuẩn xác. Vì vậy, để tăng hiệu quả và giảm bớt rủi ro, nhà đầu tư nên dùng chung thêm các công cụ khác. Chúc các bạn giao dịch thành công!